Phân tích tài chính giúp chủ doanh nghiệp đưa ra quyết định trong tương lai. Những số liệu này giúp doanh nghiệp nhận diện xu hướng, phát hiện những điểm chưa hiệu quả và đưa ra các thông tin mà báo cáo tài chính thông thường không thể chỉ ra. Một số loại phân tích còn có khả năng dự đoán, hỗ trợ lãnh đạo trong việc hoạch định chiến lược. Thông thường, phân tích tài chính được thực hiện bởi Giám đốc tài chính (CFO) và đội ngũ tài chính.

Phân tích tài chính là gì?

Phân tích tài chính là quá trình khai thác, đánh giá dữ liệu tài chính và các hoạt động của doanh nghiệp, kết hợp với thông tin thị trường, nhằm hỗ trợ các nhà lãnh đạo hiểu rõ hiệu quả hoạt động của công ty và đưa ra quyết định chiến lược cho tương lai.

Ngoài việc dựa trên sổ cái và các báo cáo tài chính, phân tích này còn mở rộng sang các nguồn dữ liệu khác để giải quyết những câu hỏi phức tạp hơn, chẳng hạn như mối liên hệ giữa đánh giá sản phẩm và lợi nhuận bán hàng theo khu vực địa lý. Phân tích tài chính tổng hợp các dữ liệu định lượng và định tính để cung cấp thông tin hữu ích như xu hướng và dự báo, giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả hơn.

Những Điểm Chính:

Phân tích tài chính sử dụng nhiều loại dữ liệu từ các nguồn khác nhau để cung cấp thông tin, hỗ trợ cho việc ra quyết định dựa trên dữ liệu.
Phân tích dự đoán và nâng cao hỗ trợ trong mọi khía cạnh quản lý tài chính, bao gồm quản lý dòng tiền, lợi nhuận, dự báo và quản lý rủi ro.
Dữ liệu có cấu trúc và không cấu trúc cần được hệ thống hóa, bảo mật và chuẩn hóa để đảm bảo tính chính xác của các phân tích.
Sự hợp tác giữa đội ngũ tài chính và công nghệ thông tin là cần thiết để triển khai phân tích tài chính thành công.
Công nghệ đóng vai trò then chốt trong phân tích tài chính.

Giải thích về phân tích tài chính

Phân tích tài chính có nhiều hình thức khác nhau. Từ phân tích các chỉ số đơn giản đến những chỉ số phức tạp cần sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Điều quan trọng nhất của phân tích tài chính là nó được tùy chỉnh để phù hợp với nhu cầu riêng của doanh nghiệp. Thông thường, đội ngũ tài chính của doanh nghiệp sẽ áp dụng phân tích này khi cần dự đoán và hỗ trợ các quyết định chiến lược.

Phân tích tài chính sử dụng cả dữ liệu có cấu trúc và dữ liệu không có cấu trúc để cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình kinh doanh, bao gồm xu hướng thị trường, hiệu suất hoạt động, hành vi khách hàng và rủi ro.

Dữ liệu có cấu trúc thường là các thông tin tài chính định lượng từ các hệ thống nội bộ như kế toán, quản lý nhân sự hoặc quản lý quan hệ khách hàng (CRM).
Dữ liệu không có cấu trúc có thể bao gồm đánh giá của khách hàng, kết quả khảo sát, hay các bài đăng trên mạng xã hội. Trước đây, loại dữ liệu này rất khó xử lý, nhưng nhờ các công nghệ phân tích hiện đại như học máy và AI, doanh nghiệp có thể khám phá những mẫu thông tin quan trọng để ra quyết định chính xác hơn.

Ngoài ra, hai dạng phân tích quan trọng là phân tích dự đoán và phân tích nâng cao cũng đóng vai trò then chốt trong việc đưa ra các chiến lược tài chính hiệu quả.

Phân tích dự đoán là việc đánh giá dữ liệu và xu hướng trong quá khứ để dự đoán hoặc đưa ra các dự báo về tương lai. Đây là một phần của phân tích nâng cao, trong đó có thể dự đoán quy mô thị trường, nhu cầu khách hàng hoặc yêu cầu dòng tiền. Phân tích dự đoán tài chính giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn cho tương lai bằng cách tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro.
Phân tích nâng cao sử dụng các công cụ phức tạp như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy và các phương pháp khoa học dữ liệu tiên tiến. Chúng có khả năng xử lý lượng dữ liệu khổng lồ để tạo ra những hiểu biết sâu sắc, vượt quá khả năng của con người. Các ví dụ bao gồm dự đoán nhu cầu bảo trì máy móc hoặc phân tích cảm xúc công chúng để hiểu rõ nhu cầu khách hàng.

12 Phân Tích Tài Chính Quan Trọng Cần Theo Dõi

Cải thiện các chỉ số tài chính là một trong những ưu tiên hàng đầu của các CFO năm 2024, theo khảo sát của Gartner. Dưới đây là 12 phân tích tài chính quan trọng mà mỗi doanh nghiệp nên theo dõi thường xuyên để có một quản lý tài chính hiệu quả.

Phân Tích Dòng Tiền

Việc theo dõi dòng tiền vào và ra của doanh nghiệp rất quan trọng, chúng đảm bảo việc doanh nghiệp cam kết ngắn hạn như trả lương và chi trả cho nhà cung cấp. Phân tích này tập trung vào tính thanh khoản của công ty, đo lường bằng các chỉ số như tỷ lệ hiện tại và tỷ lệ nhanh. Điều này giúp doanh nghiệp có cái nhìn rõ ràng về khả năng thanh toán nợ trong ngắn hạn dựa trên tài sản dễ chuyển đổi.

Phân Tích Lợi Nhuận

Phân tích lợi nhuận giúp doanh nghiệp hiểu sâu hơn về mức độ thu lợi từ các khoản đầu tư vào hoạt động kinh doanh. Các chỉ số như lợi nhuận theo sản phẩm, khách hàng hoặc từng bộ phận giúp đánh giá hiệu quả hoạt động cụ thể và hỗ trợ cải thiện chiến lược.

Phân Tích Chi Phí – Lợi Ích

Trong bối cảnh nguồn lực như thời gian và vốn đều hạn chế, phân tích chi phí – lợi ích là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định phân bổ hợp lý. Phân tích này dựa trên dữ liệu để định lượng chi phí của một hành động và so sánh với lợi ích tiềm năng mà hành động đó mang lại.

Ví dụ, khi quyết định thuê nhân viên mới, doanh nghiệp cần tính toán các chi phí như lương, hoa hồng, phúc lợi, và so sánh với doanh thu tăng thêm mà nhân viên có thể mang lại. Điều quan trọng là phải xem xét cả chi phí cơ hội từ các phương án khác.

Phân Tích Tỉ Số Tài Chính

Phân tích tỷ số tài chính là việc đo lường mối quan hệ giữa hai hoặc nhiều chỉ số tài chính khác nhau, như khả năng sinh lời, thanh khoản, hiệu quả hoạt động và khả năng thanh toán dài hạn. Ví dụ, tỷ số lợi nhuận gộp, lợi nhuận ròng và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) là những chỉ số phổ biến. Việc chọn tỷ số phù hợp cần phải dựa trên tình hình thực tế của doanh nghiệp, nhưng có thể bị hạn chế bởi khả năng cập nhật dữ liệu. Các tỷ số có thể được cập nhật hàng ngày, hàng tuần hoặc hàng tháng tùy thuộc vào mục tiêu phân tích.

Phân tích chênh lệch ngân sách

Ngân sách là công cụ tài chính quan trọng hỗ trợ cho kế hoạch hoạt động chiến lược của doanh nghiệp trong kỳ tài chính. Nó xác định các kỳ vọng về doanh thu, chi phí và lợi nhuận, đồng thời là cơ sở để so sánh với kết quả thực tế. Phân tích chênh lệch ngân sách giúp doanh nghiệp nhận diện các sai lệch giữa kế hoạch và kết quả thực tế, từ đó tìm ra nguyên nhân và đề ra các biện pháp điều chỉnh phù hợp.

Phân Tích Điểm Hòa Vốn

Phân tích điểm hòa vốn xác định mức độ hoạt động mà tại đó doanh thu và chi phí bằng nhau. Thường được sử dụng khi ra mắt sản phẩm hoặc dịch vụ mới, phân tích này giúp ban lãnh đạo hiểu rõ khối lượng bán hàng cần thiết để trang trải chi phí, trước khi bắt đầu tạo ra lợi nhuận. Nó cũng thường kết hợp với nghiên cứu thị trường để dự báo tiềm năng bán hàng và nhu cầu khách hàng.

Phân Tích Xu Hướng

Phân tích xu hướng sử dụng dữ liệu lịch sử để phát hiện các mẫu diễn biến qua thời gian, giúp nhà quản lý hiểu rõ hành vi trong quá khứ và dự đoán kết quả trong tương lai. Mặc dù không hoàn toàn chính xác, nó giúp hình thành các kế hoạch hướng tới tương lai. Các bước chính gồm thu thập dữ liệu liên tục qua nhiều thời kỳ, sử dụng phương pháp thống kê thích hợp và phân tích trong bối cảnh kinh tế vĩ mô, ngành hoặc công ty.

Phân tích độ nhạy và kịch bản

Phân tích độ nhạy và kịch bản là hai phương pháp mô hình hóa các thay đổi trong doanh nghiệp. Phân tích độ nhạy xem xét ảnh hưởng của một thay đổi biến số, trong khi giữ các biến khác không đổi. Ví dụ, một chủ cửa hàng có thể dự đoán doanh thu sẽ giảm thế nào khi đóng cửa một ngày trong tuần.

Phân tích kịch bản phức tạp hơn, dựa trên nhiều biến số và các giả định để tạo ra các phiên bản khác nhau của tương lai. Chủ cửa hàng có thể dùng phương pháp này để ước tính các rủi ro và kết quả tiềm năng khi mở thêm chi nhánh.

Thẩm định đầu tư

Thẩm định đầu tư là quá trình phân tích mức lợi nhuận mà doanh nghiệp mang lại cho cổ đông hoặc chủ sở hữu. Quá trình này giúp doanh nghiệp xác định khoản đầu tư nào có tiềm năng sinh lời cao nhất và rủi ro thấp nhất, phù hợp với mục tiêu chiến lược. Đối với các doanh nghiệp có nguồn vốn hạn chế, thẩm định đầu tư trở nên đặc biệt quan trọng. Các phương pháp như giá trị hiện tại ròng (NPV) hay thời gian hoàn vốn đều được sử dụng để định lượng giá trị đầu tư, giúp lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra quyết định phân bổ vốn hợp lý.

Phân tích tín dụng

Phân tích tín dụng là quy trình đánh giá mức độ tín nhiệm của người vay nhằm hạn chế rủi ro tín dụng, tức rủi ro khi người vay không trả được nợ. Quá trình này thường dựa trên các tỷ lệ tài chính như tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu, khả năng thanh toán lãi vay, dòng tiền tự do và dòng tiền từ hoạt động. Các nhà cho vay sử dụng phân tích tín dụng để ra quyết định cho vay, đồng thời người vay cũng có thể tự đánh giá khả năng tiếp nhận thêm nợ.

Phân tích vốn lưu động

Phân tích vốn lưu động là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá tình hình tài chính ngắn hạn. Vốn lưu động được tính bằng cách lấy tài sản ngắn hạn trừ đi nợ ngắn hạn. Vốn lưu động dương cho thấy doanh nghiệp có đủ khả năng chi trả các nghĩa vụ ngắn hạn, từ đó duy trì hoạt động kinh doanh ổn định.

Phân tích quản lý rủi ro

Phân tích quản lý rủi ro giúp doanh nghiệp xác định, theo dõi và giảm thiểu các rủi ro như rủi ro thị trường, pháp lý và uy tín. Các công cụ như kiểm tra căng thẳng, mô phỏng Monte Carlo và chỉ số chính thường được áp dụng. Công nghệ AI cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện phân tích rủi ro và đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu chính xác.

Lợi ích của Phân Tích Tài Chính

Phân tích tài chính mang lại tính khách quan và khả năng theo dõi dựa trên dữ liệu, giúp tránh quyết định dựa trên cảm tính. Dưới đây là một số lợi ích chính:

Tăng tốc độ và hiệu quả phân tích dữ liệu: Công nghệ đã nâng cao khả năng thu thập và phân tích dữ liệu, cung cấp kết quả nhanh chóng và chính xác hơn. Nhờ tự động hóa, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định tài chính hiệu quả hơn, đặc biệt trong việc dự báo tài chính, từ đó hướng dẫn các quyết định quan trọng như tuyển dụng, đầu tư và phân bổ tài nguyên.

Tối ưu hóa quy trình làm việc và cải thiện sự rõ ràng của dữ liệu: Phân tích tài chính giúp tổng hợp dữ liệu nội bộ và bên ngoài thành các mối liên hệ có ý nghĩa, xu hướng và mô hình, từ đó cung cấp thông tin giá trị cho việc cải thiện quy trình và hiệu quả hoạt động.

Tăng năng suất nhóm và sự tự tin trong ra quyết định: Phân tích tài chính giúp nâng cao trách nhiệm công việc, thúc đẩy văn hóa liên tục cải tiến trong doanh nghiệp và xây dựng sự minh bạch trong đo lường kết quả.

Báo cáo tài chính chiến lược: Phân tích tài chính cung cấp cái nhìn chiến lược từ báo cáo tài chính, giúp phát hiện sớm các vấn đề và cải thiện hoạt động.

Giải pháp quản lý tài chính hợp nhất: đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chiến lược cho tương lai, đưa ra các quyết định đúng đắn và duy trì sự kiểm soát chặt chẽ nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Các nền tảng phân tích tài chính tự động tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, chuẩn hóa để đảm bảo tính đồng nhất và áp dụng các phương pháp phân tích tiên tiến. Điều này giúp tạo ra các báo cáo phân tích chính xác, phục vụ quá trình ra quyết định trong các doanh nghiệp chưa có hệ thống ERP tích hợp dữ liệu.

Thách thức trong phân tích tài chính

Thách thức trong phân tích tài chính hiện nay đối với các Giám đốc Tài chính (CFO) đã vượt xa nhiệm vụ truyền thống là báo cáo và tuân thủ tài chính. Các CFO giờ đây phải gánh vác trách nhiệm chiến lược trong việc thúc đẩy tăng trưởng doanh nghiệp, đồng thời đối mặt với những thách thức lớn về việc tận dụng và hợp nhất dữ liệu.

Cân bằng giữa cắt giảm chi phí và tăng tính minh bạch: Đội ngũ tài chính thường xuyên phải làm nhiều hơn với cùng nguồn lực hoặc ít hơn. Để xây dựng một hệ thống phân tích tài chính vững mạnh đòi hỏi sự đầu tư thời gian và nguồn lực đáng kể, từ việc đầu tư vào công nghệ đến việc thuê nhân sự có kỹ năng phù hợp. Doanh nghiệp nào dám đầu tư vào chương trình phân tích tài chính sẽ nhận được những lợi ích lớn, từ việc xác định các lỗ hổng hiệu suất cho đến cơ hội tương lai, hoặc đơn giản là quản lý tài chính minh bạch hơn.

Tích hợp dữ liệu lớn: Khối lượng và tính đa dạng của dữ liệu lớn vừa là cơ hội vừa là thách thức cho phân tích tài chính. Việc thu thập và phân tích dữ liệu có cấu trúc và không cấu trúc từ hệ thống nội bộ và các nguồn bên ngoài yêu cầu sự sẵn sàng về chuyên môn, công cụ và sẵn sàng đối diện với sự thay đổi.

Hệ thống tài chính phức tạp và rời rạc: Nhiều tổ chức vẫn đang phải đối mặt với các hệ thống tài chính cũ, thiếu kết nối và các quy trình thủ công. Điều này gây ra sự lãng phí nhân lực và dẫn đến các vấn đề về chất lượng dữ liệu, như lỗi, không đồng bộ và trùng lặp.

Nhu cầu về năng lực phân tích nâng cao: Đây là thách thức liên quan đến cả nhân tài và công nghệ. Các doanh nghiệp cần đánh giá xem liệu đội ngũ hiện tại có đủ khả năng phân tích dữ liệu hay không. Nếu không, họ cần thay đổi chiến lược tuyển dụng để thu hút những nhân sự có kỹ năng về phân tích dữ liệu và am hiểu kinh doanh. Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, các nhà phân tích tài chính và các nhà khoa học dữ liệu được dự đoán sẽ là một trong những nhóm ngành phát triển nhanh nhất từ năm 2022 đến 2032.

Tối ưu hóa quy trình tài chính: Một trong những thách thức lớn đối với việc áp dụng phân tích tài chính rộng rãi là khả năng giải quyết công việc của đội ngũ tài chính. Mặc dù phân tích tài chính mang lại nhiều lợi ích, nhưng quy trình tài chính hàng ngày như quản lý dòng tiền, xử lý công nợ phải thu và phải trả, và quản lý rủi ro thường được ưu tiên hơn. Nếu những quy trình này không được tối ưu hóa thông qua tự động hóa, chúng có thể làm trì hoãn hoặc ngăn cản đội ngũ tài chính tiếp cận phân tích tài chính.

Vai trò mới trong quản lý dữ liệu: Các CFO từ lâu đã chịu trách nhiệm quản lý tài chính của doanh nghiệp, đảm bảo tính minh bạch và lành mạnh tài chính. Với sự phát triển của phân tích tài chính, họ và đội ngũ của mình giờ đây phải đảm nhận thêm vai trò đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu.

Quản lý phân tích tài chính toàn diện trên NetSuite

Phân tích tài chính chỉ thực sự hiệu quả khi có dữ liệu chất lượng và phần mềm quản lý toàn diện. NetSuite Financial Management, một giải pháp đám mây, cung cấp một nguồn dữ liệu tài chính và vận hành thời gian thực, giúp doanh nghiệp thực hiện phân tích tài chính với dữ liệu chính xác và kịp thời. Các công cụ phân tích tích hợp sẵn của NetSuite SuiteAnalytics, dễ sử dụng và không yêu cầu thêm lập trình, mang lại giá trị nhanh chóng và chính xác.

Việc áp dụng các công cụ và quy trình phân tích tài chính giúp doanh nghiệp nhanh chóng phát hiện các xu hướng và thông tin kinh doanh. Dữ liệu chất lượng là yếu tố cốt lõi cho mọi loại phân tích tài chính, từ các KPI đơn giản đến các phân tích dự đoán và nâng cao. Vì vậy, đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu là ưu tiên hàng đầu đối với các doanh nghiệp khi bắt đầu với phân tích tài chính, đặc biệt đối với những công ty có nguồn lực hạn chế, hệ thống rời rạc và thiếu hụt khả năng phân tích.

Tuy nhiên, với công nghệ tích hợp và sự lãnh đạo tập trung vào tương lai, mọi doanh nghiệp đều có thể tận dụng tối đa phân tích tài chính để trở nên hiệu quả hơn trong hiện tại và sẵn sàng đối mặt với thách thức trong tương lai.

Nguồn bài viết: What Is Financial Analytics? | NetSuite

Phân tích tài chính là gì?